دیابت

دیابت با همان بیماری قند یک اختلال متابولیک در سوخت و ساز بدن است که نوع 1و 2 آن با علائم گوناگون ظاهر می شوند. برای درمان راههای متعددی از جمله تغذیه ، درمان گیاهی و طب مدرن ثابت شده است.

 به واسطه اين بيماري تولید انسولین در بدن از بین می رود یا برعکس مقاومت در برابر انسولین در بدن ایجاد می شود در نتیجه انسولین تولیدی نمی تواند عملکرد نرمال خود را انجام دهد. در دیابت، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل قند خون کاهش می یابد به همین دلیل میزان آن  افزایش یافته که به آن هایپرگلیسمی می گویند. چنانچه افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد عوارض میکروواسکولار یا تخریب رگ های بسیار ریز در بدن ایجاد می شوند که می توانند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب و قلب را درگیر کنند. 

با انواع دیابت آشنا شوید:

دیابت دو نوع اصلی دارد که احتمالا در مورد نوع یک و دو بودن این بیماری چیزهایی شنیده اید. در دیابت نوع یک تخریب سلولهایي در پانکراس منجر به نقص تولید انسولین می شود و در نوع دو مقاوت پیشرونده بدن به انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلول های بتای پانکراس و نقص کامل تولید انسولین منجر شود. در دیابت نوع دو عوامل ژنتیکی، چاقی و کم تحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند.

دیابت نوع یک چیست؟

 دیابت نوع یک بیماری مزمنی است که وقتی پانکراس یا همان لوزالمعده میزان کمی انسولین ترشح میکند و یا اصلا انسولین ترشح نمی کند، رخ میدهد. عوامل متعددی از جمله عوامل ژنتیکی و آلوده شدن به ویروس هایی خاص می توانند، باعث ابتلاء به دیابت نوع یک شوند. هرچند دیابت نوع 1 معمولا در کودکی و نوجوانی رخ میدهد، اما امکان ابتلا بزرگسالان نیز به این بیماری وجود دارد.

راههای تشخیص بیماری دیابت نوع اول و علائم و نشانه های دیابت نوع 1 در بدن:

• گرسنگی شدید و افزایش اشتها
• تشنگی شدید ، خشکی دهان و ادرار پی در پی
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن در پا
• کاهش وزن غیرعادی، خستگی و بی حالی
• مشکلات پوستی از قبیل خشکی پوست، عفونت های قارچی و باکتریایی که بر اساس گزارشات میزان آن در دخترها شایع تر از پسرهاست.
• تاری دید
• از دست دادن هوشیاری 

دیابت نوع يك چیست؟

در دیابت نوع 2 بدن قادر به استفاده و ذخیره گلوگز نمی باشد و گلوکز به جای تبدیل به انرژی به جریان خون باز گشته و سبب ایجاد علایم مختلف می گردد.

دیابت نوع 2 که با عنوان یا دیابت بزرگسالی یا غیر وابسته به انسولین شناخته می شود به علت عدم توانایی بدن در تولید انسولین کافی و یا ناتوانی از استفاده ی بهینه از انسولین تولیدی رخ می دهد. حالتی که به آن مقاومت در برابر انسولین گفته می شود.

شناخت علائم و درمان دیابت نوع دوم

علت ابتلا به دیابت نوع 2:

 اضافه وزن، بی تحرکی یا کمبود فعالیت بدنی و اختلالاتی که همراه با عدم توانایی بدن در استفاده از گلوگز می باشند از عوامل اصلی ابتلا به دیابت نوع دو می باشند. همچنین افرادی که نوعی اختلال گلوکز ناشتا یا اختلال عدم تحمل گلوکز دارند خطر بالایی در ابتلا به دیابت نوع 2 دارند.

علایم دیابت نوع 2 چیست؟

نشانه های دیابت نوع دوم در بدن تقریبا مشابه علائم دیابت نوع اول است که اصلی ترین آنها شامل:

• بی حسی یا سوزش دست و پا
• تشنگی و پرنوشی
• خستگی زیاد غیر قابل توجیه
• پُرادراری
• عفونت مکرر لثه، پوست و مثانه
• تاری دید
• زودرنجی و تحریک پذیری
• عدم بهبودی زخم ها

متاسفانه دیابت بیماری مزمنی است و به آرامی پیش می رود .اما باید بدانید در بعضی موارد دیابت نوع 2 هیچ علامتی ندارد. در این گونه موارد افراد مبتلا ماه ها یا حتی سال ها بدون این که از بیماری خود مطلع باشند به زندگی ادامه می دهند. 

چه کسانی به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند؟

عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع 2 شامل چاقی، کلسترول بالا، فشار خون بالا و عدم تحرک بدنی کافی است. همچنین مطالعات نشان داده اند که خطر ابتلا به دیابت با افزایش سن افزایش می یابد به همین دلیل به این نوع از بیماری دیابت بزرگسالان نیز گفته می شود. بر همین اساس افراد چاق بالای 40 سال ریسک بالاتری برای ابتلا به دیابت نوع دو دارند. البته ظهور این نوع دیابت در افراد جوان نیز در حال افزایش است. به گفته برخی از متخصصان افرادی که دردوره بارداری به دیابت مبتلا می شوند، که دیابت بارداری نام دارد، ممکن است بعدها به دیابت نوع 2 دچار شوند.

 بخور نخورها، در تغذیه و رژیم غذایی دیابتی ها

به طور کلی یکی از مهمترین بخش های پیشگیری از پیشرفت بیماری دیابت و موفقیت در روند به نوعی درمان و کاهش شدت این بیماری مزمن در بدن فرد مبتلا رعایت نکات تغذیه ای و داشتن برنامه غذایی دقیق است که در ادامه بهترین و بدترین خوراکی ها برای این دسته از افراد را به شما معرفی می کنیم.

درمان دیابت با نسخه های گیاهی و ادویه و گیاهان درمانی و داروهای طب سنتی

پیاز؛ این گیاه تاثیر قابل ملاحظه ای در کاهش قند خون دارد. پیاز روی سوخت و ساز گلوکز در کبد تاثیر می گذارد و باعث افزایش ترشح انسولین می شود.

سیر؛ این گیاه بهترین درمان برای کاهش مستقیم قند خون، بازسازی سلول های لوزالمعده و تحرک آن برای تولید انسولین به حساب می آید.

آلوئه ورا؛ آلوئه ورا به عنوان گیاه شفابخش شناخته شده است. شیره خشک شده و ژل که از قسمت داخل برگ ها به دست می آید در کاهش میزان گلوکز خون بسیار موثر است.

شنبلیله؛ شنبلیله یکی از پرمصرف ترین گیاهان برای کنترل بیماری دیابت به حساب می آید. شنبلیله مقاومت انسولین را در بدن کاهش می دهد و با افزایش تعداد گیرنده های انسولین در گلبول های قرمز، میزان قند خون را کنترل می کند. این گیاه با به کارگیری گلوکز در بافت های پیرامونی، میزان گلوکز خون را کاهش می دهد. کافی است دانه های شنبلیله را یک شب کامل در یک لیوان آب خیس کنید و روز بعد آب آن را بخورید و دانه ها را بجوید.

 برگ های انبه؛ برگ های انبه درمان موثری برای بیماری دیابت است. کافی است برگ های انبه را به مدت 24 ساعت در آب خیس کنید. سپس برگ ها را بفشارید و آب به دست آمده را بخورید یا برگ های انبه را خشک و سپس آسیاب کنید و روزی 2 بار با آب مصرف کنید. این 2 روش عوارض دیابت را از بین می برد.

قره قاط؛ این میوه اختلالات پرخطر دیابت مانند آسیب های چشمی و آب مروارید را کاهش می دهد.

 اسفرزه؛ این گیاه خاصیت کاهش دهنده کلسترول و قند خون را داراست. فیبر بالای موجود در آن، یبوست را از بین می برد و با کاهش کلسترول، خطر بیماری قلبی را نیز کاهش می دهد.

ریحان؛ این گیاه، روند ترشح انسولین را آسان تر می کند. به طور عمومی هر گیاهی که لوزالمعده و کبد را تقویت کند، در درمان دیابت مفید است. اما اگر دیابتی هستید و دارویی برای کنترل میزان خون مصرف می کنید، بهتر است با پزشک مشورت و به طور منظم میزان قند خون خود را کنترل کنید تا با افت ناگهانی قند خون مواجه نشوید.

ادویه هایی قوی برای درمان دیابت

زردچوبه درمانی برای دیابت : «کورومین» موجود در زردچوبه برای افراد دیابتی بسیار مفید است. این رنگدانه ی مفید باعث فعال شدن آنزیم AMPK می شود که روی جذب گلوکز تأثیر می گذارد. در نتیجه به کنترل میزان قند خون و ثابت نگه داشتن آن کمک زیادی می کند. اگر شما هم از بیماری دیابت رنج می برید حتماً زردچوبه را وارد برنامه ی غذایی تان بکنید.

درمان دیابت با دارچین؛ این ادویه دسترسی سلول های چربی را به انسولین آسان تر می کند و تبدیل گلوکز به انرژی را چند برابر افزایش می دهد. علاوه بر آن دارچین مانع ایجاد رادیکال های آزادخطرناک می شود.

مصرف شکلات تلخ می تواند باعث بهبود حساسیت انسولین به ترشح مناسب و در نتیجه کاهش خطر ابتلا به دیابت شود.

پزشکان درجدید ترین تحقیقات خود پی برده اند که مصرف کاکائوی خالص و بدون شیرینی می تواند به عنوان یک دارو برای بسیاری از بیماری ها ازجمله دیابت مفید باشد.

براساس این پژوهش جدید، دانشمندان دریافته اند که مصرف کاکائوی تلخ و یا مقدار بسیار کمی شکر به عنوان طعم دهنده و شیرین کننده می تواند باعث رفع مشکل فشارخون بالا به ویژه در سالمندان شود.

راههای درمان دیابت در طب نوین

درمان دارویی دیابت و داروهای مخصوص بیماران دیابتی در بسیاری از موارد پزشک برای کنترل و کاهش بیماری دیابت از داروهای ساخته شده در طب مدرن استفاده می کند که با انها آشنا می شوید:

متفورمین :

مقاومت بدن به انسولین را کاهش  می دهد وهمچنین تولید گلوکز توسط کبد را مهار می کند. متفورمین جذب گلوکز را در دستگاه گوارش کاهش می دهد.

گلی بن کلامید:

 باعث تحریک و آزاد شدن مقادیر بیشتر انسولین از لوزالمعده (پانکراس) می‌شود.این کار را با بلوک گیرنده‌هایپتاسیم در سلولهای بتای جزایر لانگرهانس انجام می‌دهد. انسولین هورمونی است که از پانکراس ترشح می‌شود و میزان قند خون را کنترل می‌کند. گلی بن کلامید معمولاً در درمان بیماران دچار دیابت نوع یک (وابسته به انسولین) بکار نمی‌رود، چرا که اساساً در این بیماران پانکراس قادر به ساخت انسولین نمی‌باشد. البته مصرف بلندمدت گلی بن کلامید موجب افزایش حساسیت بافتهای محیطی مانند کبد، عضلات و بافت چربی به انسولین می‌شود ولی این مکانیسم فرعی است.

انسولین ها:

همه افراد مبتلا به دیابت نوع اول و بعضی از افراد مبتلا به دیابت نوع دو انسولین مصرف می کنند . 5 نوع انسولین وجود دارد که شامل انسولین سریع اثر کوتاه اثر،  متوسط اثر ، طولانی اثرو ترکیبی است .

انسولين به زبان ساده

درون لوزالمعده يا پانکراس، سلول‌هايي هستند که به نام سلول‌هاي بتا ناميده مي‌شوند. اين سلول‌ها انسولين مي‌سازند. با خوردن غذا، سلول‌هاي بتا به داخل خون انسولين آزاد مي‌کنند که اين انسولين موجب مصرف يا ذخيره قندخون مي‌شود.

به دليل اينکه سلول‌هاي بتاي افراد ديابتي نوع اول آسيب ديده است، بدن‌ آنها به خوبي انسولين نمي‌سازد و در نتيجه به تزريق انسولين نياز دارند. در افراد ديابتي نوع دوم، سلول‌هاي بدن به انسولين موجود در خون پاسخ نمي‌دهد و به تدريج توليد انسولين به وسيله سلول‌هاي بتا هم کاهش خواهد يافت. بنابراين بعضي از افراد مبتلا به ديابت نوع دوم به مصرف قرص‌هاي خوراکي پايين آورنده قندخون نياز پيدا مي‌کنند و در نهايت دير يا زود اين افراد نياز به انسولين درماني نيز پيدا مي‌کنند.

انواع انسولين

انسولين‌ها بر اساس زمان شروع اثر و مدت زمان اثر تقسيم‌بندي مي‌شوند. به ياد داشته باشيد که پاسخ بدن هر فرد به انسولين با فرد ديگر متفاوت است.
1) انسولين سريع‌الاثر: انسولين ليسپرو و انسولين آسپارت (اپيدرا) از انواع انسولين‌هاي سريع‌الاثر هستند که 15 دقيقه يا مدت کمتري بعد از تزريق فعاليت خود را آغاز مي‌کنند. در حدود يک ساعت بعد به اوج اثر مي‌رسند و دو تا چهار ساعت هم در بدن فعال هستند. در واقع بايد بلا فاصله پس از تزريق اين انسولين‌ها غذا خوردن خود را شروع نمائيد. همچنين به علت اينکه اين انسولين‌ها به سرعت وارد جريان خون شده و به سرعت از بدن دفع مي شوند ، بنا بر اين تا چند ساعت پس از خوردن غذا احتمال افت قندخون در اين نوع از انسولين ها کمتر است. اين انسولين‌ها فقط از سوي پزشک تجويز مي‌شوند. 
2) انسولين رگولار: اين انسولين که به نام انسولين انساني هم معروف است، 30 دقيقه پس از تزريق وارد جريان خون مي‌شود. دو تا سه ساعت پس از تزريق به اوج اثر خود مي‌رسد و به مدت سه تا شش ساعت هم در خون فعال باقي مي‌ماند.
3) انسولين متوسط‌ الاثر: اين انسولين اغلب دو تا چهار ساعت پس از تزريق وارد جريان خون مي‌شود. 4 تا 12 ساعت بعد به اوج اثر خود رسيده و به مدت 12 تا 18 ساعت هم موثر است. ان.پي.اچ (NPH) يک نمونه از انسولين‌هاي متوسط‌الاثر است و اغلب در ترکيب با انسولين رگولار استفاده مي‌شود.
4) انسولين‌هاي طولاني‌اثر: گلارژين يا لانتوس (Lantus) از نمونه‌ انسولين‌هاي طولاني‌اثر با مدت اثر 24 ساعته است. اگرچه اين انسولين‌ها طولاني اثر هستند اما شروع اثر انسولين گلارژين بين دو تا چهار ساعت است. انسولين گلارژين براي كنترل قندخون 24 ساعته بهترين است، چرا که ميزان قندخون را در طول شب نيز تنظيم مي‌کند. انسولين گلارژين رنگ روشني دارد و نبايد با ساير انسولين‌ها مخلوط شود. اين انسولين همچنين نبايد به صورت داخل وريدي مصرف بشود.

از نکات جالب در خصوص انسولين لانتوس اين است که اين انسولين اوج اثر ندارد. يعني اينکه احتمال افت قند خون که از عوارض شايع مصرف ساير انسولين‌ها است در اين نوع انسولين بسيار کمتر از ساير انسولين‌ها است. همچنين به واسطه اثر 24 ساعته آن، مي‌توان تنها يکبار در روز از آن استفاده کرد اما بايد توجه داشت که همه‌روزه در ساعت معيني از آن استفاده کرد.در بيماران ديابتي نوع دو، مصرف همزمان لانتوس با ساير ترکيبات ضد ديابت خوراکي بلامانع است. در کودکان بالاتر از 6 سال، بهتر است انسولين لانتوس صبح‌ها تجويز گردد. اخيرا جهت سهولت استفاده از انسولين لانتوس به همراه‌ آن قلم‌هاي تزريق انسولين نيز به بازار آمده است. استفاده از اين قلم‌ها علاوه بر کاهش درد ناشي از تزريق، احتمال آلودگي را نيز بسيار کاهش مي‌دهد.

   شش نکته در باره نگهداري انسولين

1. اگرچه کارخانه‌هاي سازنده انسولين توصيه مي‌کنند که انسولين در داخل يخچال نگهداري شود اما تزريق انسولين خنک دردناک است. بنابراين براي پيشگيري از اين حالت بهتر است 30 دقيقه جلوتر انسولين را از يخچال خارج کنيد تا اندكي گرمتر شود و بلا فاصله پس از تزريق به يخچال برگردانيد. 
2. توجه کنيد که هرگز انسولين را درون فريزر قرار ندهيد. از قرار دادن ويال‌هاي انسولين در دماي زياد يا تابش مستقيم نور خورشيد يا درون ماشين خودداري کنيد.
3. پيش از استفاده از انسولين لازم است شيشه حاوي انسولين را از نظر وجود ذرات خارجي و تغيير رنگ و همچنين يخ‌زدگي بررسي کنيد. دقت نمائيد كه ويال يخ زده يا حاوي ذرات خارجي غير قابل مصرف است. 
4. پيش از مصرف انسولين حتما برچسب روي آن را بخوانيد و از نوع آن مطمئن شويد. همچنين به تاريخ انقضاي انسولين دقت کنيد تا تاريخ آن نگذشته باشد. به هرگونه تغييررنگ و وجود ذرات معلق، يخ‌زدگي، کريستال در داخل ويال توجه کنيد. در صورتي که ويال انسولين شما تمام شده است، آن را با خود به داروخانه ببريد تا مشابه آن را تهيه کنيد.

مشکلات ناشي از تزريق انسولين

• کاهش قندخون ممکن است در افرادي که انسولين بيش از حد مورد نياز دريافت يا مقدار خيلي کمي ماده غذايي مصرف کرد‌ه يا مدت زيادي به ورزش پرداخته‌اند، ايجاد شود.
• لازم است علامت‌هاي افت قندخون را شناخته و به سرعت براي درمان آن اقدام کنيد. نشانه‌هاي افت قندخون در افراد گوناگون متفاوت است و شامل عرق ريزش، سردرد، سرگيجه، تپش قلب، لکنت زبان، دوبيني، عصبانيت و تغيير ناگهاني خلق است.اگر دچار افت قند شده ولي هوشيار هستيد مي‌توانيد نصف ليوان شير يا دو قطعه بيسکويت بخوريد. اگر دچار لرزش شديد اندام شده و احساس سرگيجه داشتيد، مي‌توانيد نصف ليوان آب ميوه، نصف قاشق چاي‌خوري شکر يا عسل مصرف کنيد.

چهار نکته قبل از تزريق انسولين

1. فواصل تزريق در يک عضو را رعايت کنيد. فاصله هر تزريق با تزريق بعدي بايد 1 تا يک‌ونيم سانتي‌متر باشد.
2. دماي انسولين هنگام تزريق بايد مشابه دماي اتاق باشد
3. از نبود حباب در داخل سرنگ انسولين اطمينان حاصل کنيد.
4. نسبت به انسولين يا ساير مواد موجود در ويال نبايد حساسيت داشته باشيد.

مراحل شش‌گانه تزريق انسولين

1. پيش از هر تزريق دست‌هايتان را بشوييد. محل تزريق هم بايد تميز باشد.
2. در صورت استفاده از انسولين NPH شما مي توانيد جهت گرم كردن آن شيشه انسولين را به آرامي ميان دو کف دست بغلتانيد ولي شيشه را به صورت شديد تکان ندهيد.
3. پس از کشيدن انسولين به داخل سرنگ، حباب‌هاي هوا را خارج کنيد.
4. زاويه تزريق در افراد چاق و لاغر متفاوت است. در افراد چاق در ناحيه پيشين ران‌ها و بازوها ابتدا بايد پوست بالا آورده و با زاويه 90 سر سوزن وارد شود. اما در افراد لاغر اين زاويه در بازوها 45 است. تغيير زاويه تزريق بايد با توجه به قطر عضله محل تزريق باشد.
5. سر سوزن را به سرعت و با ملايمت وارد پوست کنيد
6. به جهت جلوگيري از آلودگي، از هر سرنگ انسولين فقط يکبار استفاده کنيد.